Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği sektöre özgü yüksekten düşme gibi risklere yönelik alınabilecek tedbirleri içermektedir. Yönetmeliğin amacı, yapı işlerinde alınabilecek asgari iş sağlığı ve güvenliği koşullarını belirlemektir.
Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği yüksekte çalışma şartlarını ve bu şartlara yönelik uygulanması gereken tedbir maddelerini de kapsamaktadır. Yönetmelik, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kanunu’nun 30. maddesine göre hazırlanmıştır. Ayrıca Avrupa Birliğinin ilgili sayılı konsey direktifiyle de uyumludur. Yönetmeliğe göre yüksekten düşme sonucunda yaralanma olasılığının var olduğu tüm alanlarda gerçekleştirilen çalışmalar, yüksekte çalışma olarak kabul edilmektedir.
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Mevzuat
Yapı işlerinde İSG yönetmeliği nedir? Yapı veya başka bir deyişle inşaat sektörü, riskli alanlardan biri olarak kabul edilmektedir. Bu alanda faaliyet gösteren işveren ve personelin çeşitli görev ve yükümlülükleri vardır. Bunlar, temel olarak İSG Kanunu ile belirlenmiştir. Yapı işlerinde İSG yönetmeliği özet olarak aşağıdakileri içermektedir.
- Yapı veya inşaat sektöründe dikkat edilecek asgari iş güvenliği şartları
- İşçi ve işverenin görev, yetki ve sorumlulukları
- Sağlık ve güvenlik koordinatörlerinin görevleri
- Proje hazırlık aşamasında dikkat edilmesi gereken ilkeler
- Çalışanların bilgilendirilme esasları
- Kullanılan ekipmanlar ve bunların çalışma yöntemleri
- Yapı işlerinin kapsamı
- Riskli çalışmaların listesi
- Yapı/inşaat alanları için asgari sağlık ve güvenlik koşulları
Yüksekte Çalışma Yönetmeliği Mevzuat
İş sağlığı ve güvenliği yönetmelikleri gereğince kullanılan ekipmanlar, işin gerekliliklerini karşılayacak düzeyde güvenlikli olarak üretilmiş olmalıdır. Yapı işlerinde iş güvenliği mevzuatı aynı zamanda yüksekte çalışma yönetmeliği olarak da bilinmektedir. Yapı/inşaat sektöründe yüksekten çalışma gibi bir risk faktörü de olabildiğinden ilgili yönetmelik bu konuda da çeşitli hükümler içermektedir:
- Zorunlu olmaması halinde yüksekte çalışma yapılmamalıdır.
- Yüksekte yapılması zaruri olmayan montaj gibi çalışmalar, mümkün oldukça yerde yapılmalıdır.
- Çalışmalar önceden planlanmalı ve organize edilmelidir. Acil durum planında, yüksekten düşme ile ilgili hususlar da yer almalıdır.
- Düşmeyi önleyici platform, iskele ve bariyerler kullanılarak tedbir alınmalıdır.
- Yüksekte gerçekleştirilen çalışmalar, işveren tarafından görevlendirilecek ehil bir kişinin kontrolünde olmalıdır.
- Yüksekte çalışma için kullanılan donanımlar veya ekipmanlar, düzenli olarak kontrol edilmeli ve bakımları sağlanmalıdır.
Yüksekte çalışma tedbirlerine eksiksiz uyan bir işletme veya kurumun prestiji, çalışanları nezdinde artar. Güven ve bağlılık duyguları pekişir. İşin ve işçinin güvenliğinin sağlanması, iş devamlılığını olumlu yönde etkiler. Sağlık harcamaları azalır.
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, hangi çalışmaların yapı işi kapsamında olduğunu ortaya koymaktadır. Bunların bir kısmı aşağıdaki listede örneklenmiştir.
- Kazı, yarma ve doldurma işleri
- Hafriyat
- Bina, set, baraj veya tünel gibi inşaatlar
- Montaj işleri
- Tadilat ve yenileme
- Söküm
- Restorasyon
- Drenaj
Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre yüksekte çalışma kaç metreden başlar? İlgili yönetmeliğe göre, seviye farkı olan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü sahada gerçekleştirilen çalışma, yüksekte çalışma kapsamındadır. Yapı işleri esnasında ve işler tamamlanıp yapı kullanıma alındıktan sonra, yüksekte yapılacak çalışmalarda kullanılması için yatay ve dikey yaşam hatları oluşturulur. Bu amaçla gerekli olan ankraj noktaları ve yapısal düzenlemeler, proje hazırlık aşamasında belirlenmelidir.
