Acil durum eylem planlaması 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 11, 12 ve 30’uncu maddelerinde yer alan, iş güvenliği kapsamındaki bir yükümlülüktür. Bir acil durum planı, işletmeye ve çalışanlara hayatı tehdit edebilecek anlarda neler yapmaları gerektiğine yönelik bir yol haritası sunar.
Acil durum eylem planlaması nedir? Bir işletme veya kurumun herhangi bir acil durum karşısında yapması gerekenleri planladığı ve gerekli önlemleri aldığı faaliyettir. Olası durumlara karşı veya olabileceği tahmin edilemeyen durumlara hazırlıklı olmak için hazırlanan iş güvenliğinin tıpkı risk analizi gibi önemli bir parçası olan ve uzmanlar tarafından planlanan bir süreçtir. Planlamanın güncel tutulması gereklidir. Deprem, sel baskını, pandemi ve sabotaj gibi durumlara karşı böyle bir plan hazırlanabilir.
Acil Durum Eylem Planı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından denetim altında olan iş sağlığı ve güvenliği konusu insan hayatıyla doğrudan ilgilidir ve ihmale gelmez. Acil durum planlamasında işveren ve çalışanın bazı yükümlülükleri bulunmaktadır. İşverenin yükümlülükleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Muhtemel acil durumları değerlendirmek ve belirlemek.
- Acil durumların etkilerini önlemler alarak sınırlandırmak hatta önlemek.
- Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak için ölçüm ve değerlendirme yapmak.
- Acil durumu planı hazırlamak ve tatbikatlarla bu süreci desteklemek.
- Süreci, profesyonel iş güvenliği uzmanlarıyla birlikte yürütmek.
- Hastane, itfaiye gibi kuruluşlarla acil durumlar için irtibat halinde olmak.
- Acil durumlarda tehlike yaratabilecek her türlü sistemin kontrolünü ve aksi durumlarda devre dışı kalmasını sağlamak.
- İş yerinde, iş güvenliğine dair acil durum eylemlerle ilgili eğitimler vermek ve acil durum eylem planlarıyla ilgili bilgilerin çalışanlara doğru bir şekilde aktarmalıdır.
Acil Durum Eylem Planlaması Örneği
Acil durum planlama süreci aşamaları nelerdir?
- Acil durum planlarının yapılması
- Acil durum ekiplerinin belirlenmesi, hazırlanması
- Acil durum ekiplerinin eğitilmesi
- Patlamadan korunma dokümanı hazırlanması
- İşletmelerin acil duruma hazırlıklı hale gelmesi
- Yangın ekipmanlarının kontrolü ve düzeni
- Yangın ve acil durum risk analizinin yapılması
Doğal afet, yangın ve diğer acil durumlara karşı hazırlıklı olunması can ve mal kaybının engellenmesi adına önem arz etmektedir. Peki acil durum eylem planı nasıl hazırlanır? Esem OSGB, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun işletmelere zorunlu kıldığı acil eylem planlarını mevzuata uygun bir şekilde ve işletmelere özel oluşturmaktadır. Aynı kapsamda acil durum ekipleri eğitilmekte ve yanıcı patlayıcı maddelerin kullanıldığı iş yerlerinde, patlama ve yangına karşı riskler belirlenerek patlamadan korunma dokümanı hazırlanmaktadır.
Acil durum planlamaları, iş yerini ve çalışanları etkilemesi muhtemel acil durumları önceden tespit eden ve bunların olumsuz etkilerini minimize eden bir çalışmadır. Doğal afet, yangın ve diğer acil durumlara karşı hazırlıklı olunması can ve mal kaybının engellenmesi adına önem arz etmektedir.
Acil Durum Eylem Planı Yönetmelik
Acil durum eylem planı isg kapsamında değerlendirilmektedir. Acil durumlar karşısındaki eylem planlamaları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ilgili yönetmelikleri ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında belirlenmiştir. İlgili kanunun 11., 12. ve 30. maddeleri kapsamında yer alan bir yükümlülüktür. Acil durum eylem planına ilişkin işverenin yükümlülüklerinden daha önce söz etmiştik. Çalışanın yükümlülüklerini ise şöyle sıralayabiliriz;
- Acil durum tedbirlerine uymak.
- Acil bir durumla karşı karşıya kaldığında iş güvenliği uzmanını ya da görevli kişiyi bilgilendirmek.
- Acil durum ekiplerinin talimatlarına uymak.
- Acil durum eğitimlerine katılmak ve eylem planına uymak.
- Acil durumlarda herhangi birinin hayatını tehlikeye atabilecek davranışlardan kaçınmak.